Sokak Kızı
Panait Istrati, Balkanların Maksim Gorki’si olarak anılan Rumen asıllı yazardır. Romanya’da doğan ve Istanbul gibi birçok şehirde yaşamını sürdüren yazarın kitaplarında kendi yaşamından ve izlenimlerinden anlatım yaptığı belirtilmektedir.
Panait Isrtrati’yi yeni okumama rağmen kalemiyle beni kendine bağladığını söylemeliyim.
Anlatımının basit ama derinlikli olması, konu aktarımı ve yazım dilinin klasik yapıdaki dokusuyla büyüleyici bir etkiye sahiptir. Stefan Zweig seviyorsanız İstrati de seversiniz sanıyorum; ancak İstrati’nin anlatımı Zweig’e göre daha hafif ve şiirsel bir yapıya sahiptir.
Hikâye, Romanya’da başlayıp İstanbul’da sona ermektedir.
Marko, Epamibonda ve Nerrantsula, 14-15 yaşlarında üç yakın arkadaştır. Nerrantsula genç ve güzel bir kızdır. Marko ve Epamibonda ise ona aşık iki genç. Her iki erkek birbirine rakip olduklarını farkında ve genç kızı elde etmek için yarış halindedir.
Bir gün Nerrantsula ortadan kaybolur. Yıllar sonra onu bulduklarında ise kader hayatlarını farklı şekilde yönlendirir. Bu kez 4. Kişi Aurel katılır aralarına. Olayların farklı gelişmesi sebebiyle Marko ve Aurel birlikte yolculuklar yaparlar. Marko, kendi başına kalınca İstanbul’a gelir.
“Çünkü İstanbul’u severdim. Duygulu adamı asla can sıkıntısına uğratmayan az bulunur şehirlerden biridir İstanbul:O hem neşeli, hem hüzünlü, ama neşesi de hüznü de samimi şehirdir. Ancak Boğaziçi bayağı bir türküye kahramanca bir eda vermesini bilir; dertli bir gönlün çekebileceği ahların en güzeli, en tamı, en anlaşılmazı olan Türk’ün ve onun dilini konuşan bütün doğuluların o meşhur aman bre’sini her adımda duyabileceğiniz yer gene İstanbul’dur.”
İstanbul’da kaybettiği çocukluğunu, aşkı ve anılarını yeniden bulan Marko bu kez hazin bir sonun şahidi olur.
“Deniz kıyısında, kumsalda,
Nerrantsula fundoti!
Bir bakire etekliğini çitiliyordu,
Nerrantsula fundoti!”
Marko, katakteri hikayede aynı zamanda anlatıcı olarak karşınıza gelmektedir. Bu sebeple de olayları hem dışardan gözlem yapmakta hem de kendi iç dünyasıyla değerlendirmektedir.
Sokak Kızı
Panait İstrati
Varlık Yayınları
117 sayfa, 2013
