John Steinbeck’in kaleminden düşündürücü bir öykü “Fareler ve İnsanlar”

Kitabımız nehirlerin, yamaçların, söğütlerin, kumlu toprakların, patikaların, genç erkeklerin ve işsizlerin betimlemesine dayanan bir anlatı ile başlıyor. Ardından öykünün baş karakterlerini Lennie’yi ve George’u tanıyoruz. George, zeki bir mevsimlik işçisi aynı zamanda Lennie’nin de hayatındaki tek yol arkadaşı. Lennie ise oldukça güçlü ve kuvvetli ancak akli dengesi oldukça “hassas” birisi. Aynı zamanda temas kurarak mutluluğunu belli eden ve yumuşak şeylere dokunmaktan hoşlanan ancak kuvvetli olduğu için dokunduğu şeylere bazen zarar veren birisi. 

Bu iki mevsimlik işçi küçük bir toprak alıp insanca ve özgürce yaşamanın hayalini kuran ve bu hayalin gerçekliği uğruna oradan oraya çalışmaya giden iki genç adam. George hayalindeki çiftliği anlatmanın Lennie ise bu hayali dinlemenin gerçekliği peşinde. Eski çiftliklerinden Lennie’nin yaşadığı bir olay yüzünden kaçmak zorunda olan George’un ve Lennie’nin bu gerçeklik uğruna peşine düştükleri yeni yol ‘Curley’in çiftliği’. Bu çiftlikte George ve Lennie’nin hayallerine katılan ihtiyar Candy ile çiftlikte sözü geçen ve Lennie’ye baktığında “O, iyi biri. İnsanın yüreğinin iyi olması için akla ihtiyacı yoktur.” diyen Slim ile yalnız olan zenci seyis Crooks ile ve de Çiftliğin sahibi Curley’in karısı ile tanışıyorsunuz.  Çiftlikte çalışmaya başlamanın ardından George her zaman yaptığı gibi Lennie’yi sürekli olabilecek şeylere karşı uyarmakta Lennie ise her zaman olduğu gibi bunları unutmaktadır. Ancak bu unutuş koca bir bedenin arkasına saklı olan küçük bir çocuğun durumuna benzemektedir. “Unuttum der Lennie. Unutmamak için elimden geleni yaptım. Tanrı şahidim olsun, çok uğraştım unutmayayım diye George.” George yine de her seferinde Lennie’nin yanında olur ve ona her şeyi en baştan anlatır.

George: Bizim gibi rençberler dünyanın en yalnız adamlarıdır. Aileleri olmaz, evleri barkları yoktur. Önlerinde bir gelecek yoktur.

Lennie: Ama biz öyle değiliz, George. Hadi bizi anlat.

George: Biz öyle değiliz. Geleceğimiz var. Söyleyeceklerimizi dinleyecek birisi var. Başkası olsa hapse düştüğünde çürüyüp gider, kimse aldırmaz.

Lennie:  Ama bu bize olmaz çünkü ben.. Gördün mü beni kollayacak sen varsın, senin kollayacağın ben varım.

Ancak bu yeni çiftlik George’un tüm uyarılarına rağmen George’un ve Lennie’nin yol ayrımı olur. Tabii bunda Curley’in karısının da etkisi vardır. George’nin hayallerindeki o çiftlik gerçekten var mıydı, Candy yaşlı köpeği öldüğünde “o köpeği ben kendim vurmalıydım başkasına vurdurtmamalıydım” dediğinde mi bu öykü başlamıştı, Lennie gerçekten filmin sonunda o tavşanları sevebildi mi bilinmez. Bu soruların cevapları hepimizin yüreğinde ayrı birer öyküye dönüşüyor. Zaten Steinbeck’in kalemini de özel yapan bu değil mi?

Fareler ve İnsanlar öyküsü aynı zamanda 1992 ABD yapımı bir film olarak da karşımıza çıktı. Kitabını okuduysanız filmini izlemekten hiç korkmayın. Dönemine göre değerlendirdiğimizde ve kitaba bağlılığına baktığımızda oldukça başarılı bir film. Filmin başrollerinde Lennie karakterini John Malkovıch, George karakterini ise aynı zamanda filmin yönetmeni olan Gary Gınıse canlandırmakta. Başrol oyuncularının yanı sıra diğer karakterlerde kitapla oldukça özdeş bir halde canlandırılmış.

Kitabın ve filmin ilham kaynağı Lennie’ye…