“İnsanın Anlam Arayışı” – Victor E. Frankl
Victor Frankl, Naziler tarafından annesi, babası, eşi, kız kardeşi ile birlikte 1942’de toplama kampına gönderilmiş. Kız kardeşi hariç tüm yakınları orada ölmüş. Frankl, Logoterapi’ye giriş niteliği taşıyan bu kitabı Auschwitz’teki gözlem ve tecrübelerine dayanarak dokuz günde yazmış. Bu kitabı yazmasının nedeni olarak şöyle açıklıyor: “İstediğim tek şey somut bir örnek yoluyla okura, yaşamın, her durumda, hatta en acınası durumlarda bile potansiyel bir anlam taşıdığını anlatabilmekti.” Yazar, Freud’un psikanalizini ve Adler’in bireysel psikolojisini yetersiz görmüş ve daha sonra Üçüncü Viyana Ekolün öncüsü olmuş. Ona göre, insanın en güçlü motivi anlam istemidir.
Kitabı okurken size varoluşsal sorgulamalar eşliğinde eşsiz bir felsefi derinlik kazandırıyor. Toplama kampına içten bakış geliştirmenizi sağlıyor. Yazara göre, en ağır koşullar altında bile, insanın kendi kaderini tayin edebilme yetisi, acıyı kabul ediş yolu ile kendi davasını seçebilmesine, yaşamına daha derin bir anlam katmasına fırsat verir. “Acılarla mücadelede insan oluruz ya da insanlığımızdan oluruz.”
Varoluşsal Psikolojiye göre; insan koşullarda özgür değildir ama koşullar karşısında alacağı tavırda özgürdür.
Kitabı okurken insan düşünmeden edemiyor, bu kadar belirsiz bir ortamda insanda yaşama istemi nereden geliyor. Bu kadar eziyete göğüs germektense intihar etmek daha kolay değil mi? Kader bir teslimiyet mi yoksa bu dünyaya gelme amacını keşfedip onun uğruna çabalamak mı? Kamptaki insanların başkalarıyla kendilerini kıyaslayınca daha iyi durumda oldukları için şükretmeleri hastalıklı bir düşünce. Ne yazık ki bu kavram dejenere olmuş. Oysaki şükretmek, kendi içsel koşullarımız içinde tatminimizi sağladığı için şükretmemiz gerekiyor. Okudukça her şey anlam kazanıyor.
Zorluklara anlam yükleyen bizleriz. Olumsuzlukları değerlendiren bizim bakış açımız. Bakış açımızı değiştirerek en kötü durumda bile iyi bir şeyler bulabiliriz. Victor’un o ortamı bir gözlem laboratuvarına çevirerek, kendi kitabını yazma arzusu ona zorluklara karşı koyma gücü vermiştir. Mutluluğu dışarıda değil içimizde aramalıyız. İnsanın, uğuruna çaba göstermeye değer bir hedefi olmalı.
Kitabı tavsiye ediyorum. Okunması kolay bir kitap. Hayatınıza yeni bir bakış açısı getirmesini diliyorum. Çünkü benim başucu kitabım oldu bile.
Yaşamak acı çekmektir; yaşamı sürdürmek, çekilen bu acıda bir anlam bulmaktadır. Eğer yaşamda bir amaç varsa, acıda ve ölümde de bir amaç olmalıdır.
“Zengin bir entelektüel yaşama alışmış olan duyarlı insanlar daha çok acı çekmiş olabilirler, ancak iç özlerinin (benliklerinin) maruz kaldığı hasar daha az olmuştur. Bu insanlar, çevrelerindeki dehşet verici dünyadan kopup, içsel zenginlikten ve tinsel özgürlükten oluşan bir dünyaya çekilebilmişlerdir.”
İnsanın Anlam Arayışı
Victor E. Frankl
Okuyan Us Yayınları
176 sayfa, 2009
