Gerçek Bir Dünya Masalı – Şehrazat

Şehrazat’ı genel olarak, Binbir Gece Masalları’nda Hükümdar’ın tek gece sürecek birliktelikten sonra ertesi sabah gerçekleşecek olan idamını ertelemek için her gece masal anlatan zeki ve güzel bir kadın olarak biliriz. Peki Sevinç Çevik’in Şehrazat’ı hangi masalın kahramanıdır?

Şehrazat, Yakup adında birine âşıktır ve evlenmek üzeredirler; ancak düğünden bir gün önce Yakup ölür ve Şehrazat kaçar. Bu kaçışta kendini, geçmişini, duygularını, Allah inancını, kaderi ve ölümü sorgular.

Tam yüzyıl önce ise Şehrazat, savaşa giden eşi Mustafa’nın yolunu gözleyen, iki çocuk annesi bir ev hanımıdır. Eşinin uzun yıllar gelmediği sürede içine kapanık, heyezanlı bir ruh haline bürünür. Evliliğini, kocasını, en çok da sahip olduğunu düşündüğü aşkı sorgular. Eşinin ölüm haberi ile de suskun bir yas dönemine girer. Taa ki Celil ile karşılaşana dek…

Yine yüzyıllar öncesinde Şehrazat, bir dervişe aşık olur. Derviş ise onu red eder ve Allah yolunda ki yolculuğuna devam eder. Şehrazat ise başkasıyla evlenir; ancak dervişe olan aşkı gün geçtikçe daha da büyür. Dervişle tekrar karşılaşana kadar ise Allah aşkı ile beşerî aşkı kendi içinde tartışır.

Bu açıdan bakıldığında benzer konularda birçok kitap görebilirsiniz. Bu kitabın farklarına gelince;

Kitapta iki anlatıcı bulunmaktadır. Biri Derviş, diğeri de Şehrazat. Şehrazat, üç devirde de aynı kadındır. Bu üç yaşam, ona “Kendini bilip aşkı anlayabilmesi için” verilmiş üç haktır. Bu bir ruh göçü değildir. “Sonra dilediği vakit onu yeniden diriltti (Abese -22)”ayetinde belirtildiği gibi Allah tarafından üç zamanda da yeniden dirilişi kurgulanmıştır.

Kitabın iki ana teması vardır, “ Ölüm ve Aşk.” Üç devirde de Şehrazat’ın sorguladığı ve aslında sınandığı bu iki temadır. Üç dönemin aynı kadını ama farklı davranış ve tepkileri olan Şehrazat’ın yaşantısı onun anlatımında Felsefi yönden irdelenirken, Şehrazat’ı izlemek ile görevlendirilen Derviş’in anlatımında ise tasavvufî bir anlatımla Şehrazat’ı genelde eleştirdiği bir anlatım söz konusudur.

Kitabın son bölümü ise baştan sona okuduğunuz ve oluşturduğunuz ön yargıları tekrar gözden geçirmenizi sağlayacak şaşırtıcı bir kurgu söz konusudur. Muhtemelen de sizi düşünmeye sevk edecektir. Kişisel olarak son bölüm gün içinde sık sık aklıma geldi ve kendimi irdeledim.

Kitabın yazım dilinde dikkat çeken unsur, Şehrazat’ın konuşma dilinin ve kullandığı sözcüklerin bulunduğu döneme göre değişkenlik göstermesidir. Derviş ise her devirde kendi konuşma diliyle anlatım yapmıştır.

Son bölüme kadar olaylar arasında zaman zaman kopukluk oluşabilir. Kurguya yönelik sorduğunuz sorular cevapsız kalabilir. Son bölümde ise çoğunun yanıt bulduğunu göreceksiniz.

Felsefe ve tasavvufa ilgi duyanlar için hafif ama etkili bir kitaptır. Oldukça akıcı bir dili vardır; ancak sıkça devrik cümle kullanıldığı için bazı ifadelerde cümleyi doğru anlamak için duraksadığım oldu.

Kitabın arka kapağını okuduğumda günümüzdeki romantik serilere benzeyen bir kitap beklediğimi itiraf etmeyelim. Arka kapak yazısı benim için yanıltıcı oldu. Arka kapağı okuyarak kitabı rafa bırakmayı düşünen olmasın, diye bu açıklamayı yapma gereği duydum. Bu da arka kapakla ilgili yazının gözden geçirilmesi için yazarımızdan naçizane isteğimiz olsun.

“Susmak, işlerin en zorudur ve en çok düşünenin uğraşısıdır.” (Derviş)

“Ama unutmaya ayarlanmıştı yüreklerin saati. Yoksa yaşayamazdı dünyada insanoğlu, yaşayamazdı dünya…” (Şehrazat)

Gerçek Bir Dünya Masalı -Şehrazat
Sevinç Çevik
XL Yayınları
143 Sayfa, 2017