Elveda Alyoşa

1940 İstanbul doğumlu yazar, sosyolog Oya Baydar`ın sosyolojik araştırmalar, siyasal yazılar ve eylemlerle geçen 30 yıldan sonra edebiyata dönüş kitabı olarak nitelendirilen Elveda Alyoşa yazara 1991 Sait Faik Hikaye Armağanı`nı kazandırmış. Kitap Duraklar, Vedalar, Anımsamalar ve Brandenburg Kapısı`nda Ölüm başlıkları altında toplanmış 12 öyküden oluşuyor. Oya Baydar içinden yaşadığı düzeni değiştirebileceğine inanan, bunun için mücadele verip, hayatlarının en güzel yıllarını ve bazen de tamamını yitiren bir kuşağa ait. Yazar 12 Eylül 1980 darbesinden hemen önce yurt dışına gitmiş sonradan darbe nedeniyle geri dönememiş.

Bu öykülerde de yazarın askeri darbeden sonra yurt dışında geçirdiği 12 yıllık sürgün hayatı sırasında edinilmiş anıları, izlenimleri, gözlemleri yer almış, olayların siyasal yanından daha çok insani boyutları anlatılmıştır. Öyküden ziyade anı, hatta deneme türünü hatırlatan bu hikayelerde yazar bazen öfkeli, bazen umutlu, bazen kederli, bazen de isyankar iç çekişlerle yüklü bir anılar bütününü önümüze seriyor.

Kitabın tüm bölümleri güzel, ama
Kapısı`nda Ölüm`de yer almış öyküler daha etkileyici. Bu son bölümde sosyalizmi simgeleyen Berlin Duvarı`nın yıkılışını anlatan Oya Baydar`ın sosyalist kimliği nedeni ile bu olaydan çok etkilendiğini görüyoruz. Ülkesinde sosyalizmi savunan yazar Almanya’da bu sistemin çöküşüne tanıklık yapmış, inandığı, uğruna savaştığı, yıllarını vermiş olduğu doğruların yok olup gidişini izlemiştir. Bu olayın sebep olduğu kederi usta kalemiyle sözcüklere dökmüş, ama bu keder ve özlemin içinde bir umut işığı yakmayı da unutmamış.

Bir dönem ve o dönemde yurt dışında sürgün hayatı yaşamak zorunda kalmış insanların duyguları, yurt özlemi, geride bıraktıkları dostluklar, sevgiler, aşklar, yitirilmiş hayalleri, ancak bu kadar incelikli anlatılabilirdi. Harika betimlemelerle, içten, samimi ve ustaca kullanılmış bir dille anlatılmış bu kitabı okumanızı tavsiye ederim. Oya Baydar`ın kalemine hayran kalmamak imkansız.

Elveda Alyoşa
Oya Baydar
Can Yayınları
171 sayfa

Aybeniz Hasanova
https://www.instagram.com/_aybeniz_hasanova_/