0 – 2 Yaş Döneminde Kitap Seçimi

Çocuklarımızı erken dönemde, bebeklikten itibaren kitaplarla tanıştırabiliriz. Hatta daha öncesinde, anne karnındayken ona hikâye, şiirler okuyabiliriz. Bu nedenle ebeveynler olarak rahatlıkla bebeğinize erken dönemde kitap alabilirsiniz. Burada önemli olan nokta, kitap seçiminde dikkat etmemiz gereken özellikler.

Yaşamın özellikle ilk üç yılında gelişim çok hızlı olduğu için bebekler için tercih edilecek kitapların da özellikleri ilk yıllarda değişiklik gösteriyor. Bu nedenle 0 – 2 yaş döneminde kitap seçimini 0 – 1 yaş ve 1 – 2 yaş dönemi olarak iki ayrı başlık altında inceledim.

0 – 1 Yaş Döneminde Kitap Seçimi

Özellikle 6. Aydan itibaren bebeğinizi kitapla tanıştırmak için beklemenize hiç gerek yok. Gelişimine uygun olarak aldığınız kitapları oyuncaklarının arasına koyabilir, onlara dokunması, keşfetmesi için fırsat verebilirsiniz. Sakin ve algısının açık olduğunu hissettiğiniz zamanlarda (ihtiyaçları giderilmiş, karnı doymuş) kucağınıza alarak birlikte kitabı inceleyebilirsiniz.

Bebeğinizi erken dönemde kitapla tanıştırmak kitap kültürünün oluşmasına, görsel algı ve odaklanma becerilerinin desteklenmesine, dil gelişimine katkı sağlayacaktır. Bununla birlikte çocuğunuzla kitapları incelediğiniz kısa paylaşım anlarında kaliteli vakit geçirmenizi sağlayacaktır. Fakat bu dönemde dikkat süreleri oldukça kısa olduğu için birkaç dakikalık inceleme bile yeterli olacaktır.

Ebeveynlerin dikkatini çekmek istediğim bir diğer nokta ise bebeklerinin kitabı ağzına aldığı gerekçesiyle kitapları rafa kaldırmamaları gerektiği. Bu dönemde zaten ağız yoluyla keşfettikleri için bu davranışları normaldir. Burada önemli olan ebeveynlerin kolay yıpranmayacak yapıda, kalın sayfalara sahip, zararlı maddeler içermeyen kitaplar tercih etmeleridir.

Renk kullanımı

Bu dönemde bebeklerin renk algısı tam olarak gelişmediği için daha çok siyah, beyaz ve kırmızı renklerin kullanıldığı kitapları tercih etmelisiniz. Bu renklerin kullanıldığı ve geometrik şekillerin yer aldığı kitaplar bebeğinizin ilgisini çekecektir.

Kitabın yapısı

Seçeceğiniz kitabın bebeğinizin kavrayabileceği büyüklükte olması, kitabı rahatlıkla inceleyebilmesi için önemli. Aynı zamanda sayfa yapısı kalın ve kolay yıpranmayacak özellikte olmalı.

Kitap türleri

0-1 yaş döneminde ‘’bez kitaplar, farklı dokulara sahip kitaplar, banyo kitapları, sesli kitaplar, abc kitapları ve dişleme kitapları’’ bebeğinizin gelişim dönemine uygun kitaplardır. Seçeceğiniz kitaptaki resimlerin büyük görseller olmasına da dikkat etmelisiniz. Aynı zamanda ‘yatak kenarı kitaplarını’ da kullanabilirsiniz. Bu kitaplar çoğunlukla siyah, beyaz, kırmızı rengin ve geometrik şekillerin kullanıldığı, karyolanın iç kısmına takılan bez kitaplardır.

Resimli kartlar

Kitapların yanı sıra satın alacağınız ya da kendiniz çıktı alarak hazırlayacağınız resimli kartlardan da yararlanabilirsiniz. Bu kartlarda çocuğunuzun tanıdığı nesnelerin resimlerine yer verebilir, görsellerde farkı dokuları kullanabilirsiniz.

1 – 2 Yaş Döneminde Kitap Seçimi

Yaklaşık 1 yaşa kadar bebeğinizin kitaplarla olan etkileşimi onları dokunmak, incelemek yoluyla keşfederek gerçekleşecektir. 1 yaş civarında ise kitaplarla tanışmış olan bebeğiniz, gelişiminin seyrinde yeni yollarla keşif sürecine devam edecektir. Aynı zamanda bu dönemden itibaren çocuğunuza kitap sayfalarını çevirmesi için de fırsat vermeli ve onu teşvik etmelisiniz.

1 yaştan itibaren seçeceğiniz kitaplarda bir sayfada tek bir nesnenin olmasına dikkat etmelisiniz. Abc kitapları bu dönemde çocuğunuz ilgisini çekecektir. Kitaptaki nesneleri isimlendirebilir, örneğin bir hayvansa sesini çıkartabilirsiniz. Bebeğinizin de ilerleyen dönemde sizin taklidinizi yapmaya çalışacak, günlük hayatta o nesneleri gördüğünde ilişki kuracaktır.

Kitaplardaki nesnelerin günlük yaşamdan resimlere sahip olması daha çok ilgisini çekecektir. Hayvan, eşya, meyve ve sebze, taşıtlar gibi görseller içeren resimler tercih edebilirsiniz.

0 – 1 yaş döneminde de olduğu gibi sayfa yapısı kalın ve kolay yıpranmayacak kitaplar seçmeli, kavrayabileceği büyüklükte olmasına dikkat etmelisiniz. Yine bu dönemde de ‘’bez kitaplar, farklı dokulara sahip kitaplar, banyo kitapları ve sesli kitaplar tercih etmelisiniz. Aynı zamanda sürprizli kitaplardan (kapakçıklı kitaplar) yararlanabilirsiniz.

Çocuğunuzun gelişimine uygun seçeceğiniz kitaplar, kitap kültürünün oluşması, dil gelişiminin desteklenmesi ve ilerleyen dönemde okuma alışkanlığının kazanımında etkili olacaktır.